Dịch vụ tiệc thôi nôi
Sau đây là bài chia sẽ
quy trình tổ chức cũng như giới thiệu dịch vụ đặt tiệc tại nhà, tiệc đầy
tháng-tiệc thôi nôi của menu24h.
Là một nét đẹp văn hoá
truyền thống lâu đời vốn có của người Việt chúng ta. Có lẽ ai trong mỗi chúng
ta đều nghĩ đến rằng ngày mà mình tròn một tuổi không biết bố mẹ của mình có
làm buổi tiệc nho nhỏ để đãi khách hay là có tổ chức gì vui không, cách đây lâu
lắm rồi mình không nhớ gì cả, thế nhưng đây là nghi lễ mà qua đó không chỉ khẳng
định sự hiện hữu của một con người chúng ta- một thành viên mới trong xã hội,
mà còn khẳng định vai trò của gia đình và xã hội đối với thành viên mới, thế hệ
mới của tương lai, của đất nước.
Tuy đây là hình thức
tín ngưỡng dân gian mang đậm dấu ấn của tín ngưỡng thờ mẫu, nhưng qua đó cho thấy
tín ngưỡng dân gian nói chung luôn hướng con người không chỉ biết có hiện tại,
tương lai, mà còn nhận rõ truyền thống văn hóa mang tính bản sắc của gia đình -
xã hội. Đồng thời những buổi tiệc thôi nôi còn là sự biểu hiện của những ước
muốn tốt đẹp, sự gởi gắm niềm tin vào một thế hệ thừ kế, thế hệ đi sau, dường
như tất cả mọi người đều mong muốn con cháu của họ sau này sẽ giỏi giang, là một
phần tốt đẹp của xã hội.
1. Tiệc đầy tháng
Những đứa trẻ ra sau một
tháng phải làm lễ cúng bà mụ hay còn gọi là làm lễ đầy tháng.
Việc tổ chức đầy tháng
trước là tạ ơn mụ bà không chỉ nặn ra đứa trẻ, mà còn phù trợ cho “mẹ tròn con
vuông”, sau đó là để trình với nội - ngoại, họ hàng, lối xóm về đứa cháu sau một
tháng chào đời, nhưng có lẽ ít ai nhìn thấy (cả mẹ và con), đây như là chứng nhận
của xã hội về sự tồn tại của một con người, để được nâng niu, chúc tụng, để cộng
đồng có trách nhiệm giúp đỡ, cưu mang, che chở và yêu thương.
Trong ngày đầy tháng,
ngoài việc chuẩn bị món ăn, thức uống dùng để chiêu đãi khách, gia chủ còn chuẩn
bị mâm lễ vật cúng kính 12 Mụ bà gồm 12 chén chè, 3 tô chè, 3 đĩa xôi và một
mâm cúng kính 3 Đức ông gồm con vịt tréo cánh được luộc chín, 3 chén cháo và 1
tô cháo.
12 chén chè cúng 12 Mụ
bà gồm:
- Mụ bà Trần Tứ Nương,
coi việc sanh đẻ (chú sanh)- Mụ bà Vạn Tứ Nương, coi việc thai nghén (chuyển
sanh)- Mụ bà Lâm Cửu Nương, coi việc thụ thai (thủ thai)
- Mụ bà Lưu Thất Nương,
coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé.- Mụ bà Lâm Nhất Nương, coi việc chăm
sóc bào thai (an thai)- Mụ bà Lý Đại Nương, coi việc chuyển dạ (chuyển sanh)
- Mụ bà Hứa Đại Nương,
coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)- Mụ bà Cao Tứ Nương, coi việc ở cữ (dưỡng
sanh)- Mụ bà Tăng Ngũ Nương, coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống)- Mụ bà Mã
Ngũ Nương, coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử)- Mụ bà Trúc Ngũ Nương, coi việc
giữ trẻ (bảo tử)- Mụ bà Nguyễn Tam Nương, coi việc chứng kiến và giám sát việc
sinh đẻ.
Ba Đức thầy bao gồm:
Thánh sư, tổ sư và tiên sư có chức năng truyền dạy nghề nghiệp (không phải 13 đức
thầy).
Sau khi bày lễ vật, người
biết thực hành nghi lễ trong gia đình, thắp ba nén hương khấn nguyện: "Hôm
nay, ngày (mùng)... tháng... (âl), ngày cháu (nội hay cháu ngoại...) họ, tên...
tròn 1 tháng tuổi, gia đình chúng tôi bày mâm lễ vật này, cung thỉnh thập nhị mụ
bà và tam đức ông trước về chứng minh nhận lễ, sau tiếp tục phù trợ cho cháu
(tên...) mạnh tay, mạnh chân, mau lớn, hiền, ngoan, phù trợ cho gia đình an
vui, hạnh phúc".
Sau nghi thức cúng bái là
nghi thức khai hoa còn gọi là "bắt miếng". Đứa bé được đặt ngay trên
bàn giữa, chủ lễ rót trà thấp hương xin phép bắt miếng. Xong, bồng đứa trẻ một
tay, tay kia cầm một nhánh hoa an lành (chảng hạn như hoa Diệp) vừa quơ qua,
quơ lại trên miệng cháu bé vừa dạy những lời tốt đẹp như sau:
Mở miệng ra cho có
bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ
thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc,
có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng
quý mến.
Sau nghi thức này thì
cũng là những lời chúc tụng và lời khen ngợi, tặng quà hoặc tiền lì xì của
khách mời, của dòng họ bà con cho cháu bé và gia đình nhân ngày cháu tròn một
tháng tuổi.
2. Đặt tiệc thôi nôi.
Khi đứa trẻ được đúng
12 tháng, người ta tổ chức lễ thôi nôi, còn gọi là tiệc thôi nôi.
Lễ thôi nôi, ngoài lễ vật
chè - xôi, vịt luộc cúng Mụ bà - Đức ông như trong lễ đầy tháng, còn có heo
quay cúng đất đai diên địa, thổ công, thổ chủ. Mâm cúng được bày ngoài sân, đầu
hướng ra ngoài, đi kèm với heo quay còn có 5 chén cháo, 1 tô cháo, 1 đĩa lòng lợn,
rau sống, nhang, đèn, rượu, trà, hoa quả, trên lưng lợn quay gắn một con dao
bén.
Trong nhà, bày 3 mâm
cúng gồm mâm cúng Thành hoàng bổn cảnh; mâm cúng cửu huyền thất tổ và mâm cúng
ông bà quá vãng (bao nhiêu bàn thờ, bấy nhiêu mâm cúng). Lễ vật là những thức
ăn chín phù hợp với tập quán mỗi địa phương. Kế bên (trên bộ ván hoặc bộ vạt)
bày 12 chén chè, xôi; con vịt luộc chín với 3 chén cháo và 1 tộ cháo cúng 12 Mụ
bà và 3 Đức ông.
Nghi cúng đất đai diên
địa, thổ công thổ chủ lời khấn như sau:
"Hôm nay, ngày
(mùng)... tháng... (âm lịch), gia đình cháu (nêu họ tên)... bày làm mâm lễ vật,
trước cung thỉnh đất đai diên địa, thổ công thổ chủ trước về chứng minh nhận lễ
mừng cho cháu (...) tròn một năm tuổi, sau tiếp tục phù trợ cho cháu (tên...)
khỏe mạnh, chóng lớn, ngoan hiền, phù trợ cho gia đình luôn ấm no, hạnh
phúc...".
Lời khấn mâm cúng Thành
hoàng bổn cảnh; mâm cúng Cửu huyền thất tổ và mâm cúng Ông bà quá vãng nội dung
cơ bản giống như lời khấn nghi cúng đất đai diên địa, thổ công thổ chủ, chỉ
thay đổi đối tượng được thỉnh mời.
Lời khấn cầu 12 Mụ bà
và 3 Đức ông cơ bản giống như lời khấn trong ngày đầy tháng.
Ba tuần rượu và một tuần
trà lời khấn không thay đổi (trùng ngôn, trùng ngữ).
Kết thúc ba tuần rượu
và một tuần trà là thực hiện nghi thức “thử tài” cháu bé bằng cách bày những vật
dụng phù hợp trên bộ ván hoặc trên bộ ván phù hợp với tính cách của nam, hoặc nữ.
Sau đó, đặt cháu bé ngồi trước các vật dụng để cháu tự chọn lựa các vật dụng
như: gương, lược, viết, tập sách, nắm xôi, tiền, kéo... Vật nào được cháu chọn
trước (cầm trước) dân gian tin tưởng đó là sự chọn lựa của cháu về nghề nghiệp
tương lai cho mình.
Sau khi kết thúc nghi
thức tử tài, thì bữa tiệc thôi nôi cũng bắt đầu, khách mời thực hiện nghi thức
chúc mừng và lì xì cho cháu bé.
Đầy tháng hay thôi nôi là một trong những nghi lễ biểu hiện tính nhân bản nhân văn của người
Việt Nam. Ngày nay, trong quá trình hội nhập và phát triển, nhiều hình thức tín
ngưỡng dân gian trong đó có Lễ đầy tháng - lễ thôi nôi một nét đẹp văn hóa truyền
thống đang có nguy cơ mai một hoặc biến dạng theo cơ chế thị trường. Nếu không
biết giữ gìn và phát huy sẽ làm mất đi nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc
và của chính bản thân mình.
Bài chia sẽ của menu24h.vn
nhằm nhằm nuôi dưỡng lại những phong tục,
tín ngưỡng của người dân Việt Nam, đồng thời menu là nơi chuyên nhận và
phục vụ cho quý khách hàng có nhu cầu đặt
tiệc thôi nôi, đặt tiệc sinh nhật, nấu tiệc tại nhà…